ہیر وارث شاہ دے قلمی نسخے:
پٹیالے دا نسخہ 1821ء :
ہیر وارث شاہ دا 1821ء دا نسخہ پٹیالے موجود ہے جیہڑا فارسی رسم الخط وچ اے۔ [1]
کرپا رام دا نسخہ 1859ء :
1859ء وچ حافظ آباد دے وسنیک کرپا رام دا نے ہیر وارث شاہ دا قلمی نسخہ لکھیا جیہڑا پنجاب پبلک لائبریری لاہور وچ موجود اے۔
ڈاکٹر محمد افضل شاہد آپنے مضمون "ہیر وارث شاہ: کرپا رام قلمی نُسخے تے اِک جھات" وچ لکھدے نیں:
ایہہ قلمی نسخہ حافظ آباد دے اِک وسنیک کرپا رام نے سکھ حکومت دے دیوان ہردیو سنگھ دی فرمائش تے مدد نال اوسے لئی کِسے ہور وی پرانے قلمی نسخے توں 8 بیساکھ سمبت 1916 بکرمی نوں نقل کر کے مکمل کیتا۔ پنجاب پبلک لائبریری شروع ہوون توں ہی ایہہ نسخہ ایس لائبریری وچ داخل کیتا گیا سی۔[2]
نیشنل میوزیم کراچی دے 18 نسخے:
نیشنل میوزیم کراچی وچ ہیر وارث شاہ دے 18 نسخے موجود نیں۔[3]
شاہد حسین زیدی دے موجب نیشنل میوزیم کراچی دی لائبریری وچ ہیر وارث شاہ دا کتابت شدہ نسخہ پیا اے اوہدے تے 1237 ہجری لکھیا ہویا اے۔ سارے نسخیاں دی پن چھان توں بعد میں ایس سٹے تے پہنچیا جے 1916ء بکرمی / 1859ء، وچ کرپارام دا کتابت ہویا قلمی نسخہ جیہڑا پنجاب پبلک لائبریری وچ موجود اے اوہ پورا تے صحیح نسخہ اے۔ [4]
ہوپ پریس دا نسخہ 1865ء :
1865ء دیاں چھپیاں دو کتاباں میری نظر وچوں گزریاں نیں۔ پہلی کتاب ہوپ پریس
وچوں چھپی ہیر وارث شاہ اے۔ ایس دے پہلے صفحے دا عکس پنجابی دے ماہنامہ
پنج دریا وارث شاہ نمبر دے صفحہ 413 تے چھاپیا گیا اے۔ ایہہ کتاب پنجابی
ادبی اکیڈمی لاہور دی لائبریری وچ موجود اے۔[5]
پنجابی ادبی بورڈ نے ہوپ پریس لاہور دے ایس نسخے نوں ڈاکٹر باقر ہوراں دی سربراہی وچ دوبارہ چھاپیا۔ [6]
پنجابی اینڈ پنجاب ڈاٹ کوم مضمون ہیر وچ لکھیا اے:
جے اسی پنجابی ادبی اکیڈمی دے مطابق ہوپ پریس والے نسخے نوں اصلی مَن لیئے
تاں فیر ایہہ متن تحقیق دا محتاج ہے، کیوں جے عام طور تے 631 یا 635 بند
ہن پر ایس نسخہ وچ 749 بند ہن، ( یعنی اس وچ وی الحاقی اشعار موجود ہن)،
تے ایہناں دے عنوان فارسی وچ ہن۔[7]
سومے:
[1] شریف صابر انٹرویو
[2]ہیر وارث شاہ: کرپا رام قلمی نُسخے تے اِک جھات، ڈاکٹر محمد افضل شاہد ، مشمولہ مہینہ وار لہراں لاہور ، نومبر 2016 ، صفحہ 17-23
[3] شریف صابر انٹرویو
[4] ہیر وارث شاہ کا اصل نسخہ کہاں ہے؟ ، شاہد حسین زیدی ، پنجند ڈاٹ کام
[5] فارسی رسم الخط وچ چھپیاں پنجابی دیاں پہلیاں کتاباں ؛ ڈاکٹر شہباز ملک ، مشمولہ لعلاں دی پنڈ ،مرتبہ اقبال صلاح الدین، صفحہ 404
[6] ہیر ، پنجابی اینڈ پنجاب ڈاٹ کوم
[7] ہیر ، پنجابی اینڈ پنجاب ڈاٹ کوم
ایہہ وی پڑھو:
